PHAN TẢ DIỆP
Tên gọi khác: Hiệp diệp, Tiêm diệp
Tên khoa học: Phan tả diệp lá hẹp (Senna angustifolia Mill.); phan tả diệp lá nhọn (Senna acutifolia (Del.)
Họ: Đậu – Fabaceae
Bộ phận sử dụng làm dược liệu: Lá và hạt Phan tả diệp được sử dụng để làm dược liệu.
Phân bố: Phan tả diệp thường mọc hoang ở các khu vực nhiệt đới như châu Phi, Ai Cập và Ấn Độ. Ở nước ta, Hiệp diệp được trồng và phát triển tốt ở Ninh Thuận, Phú Yên, Hà Nội, SaPa (Lào Cai)
Thu hái – Sơ chế: Lá Phan tả diệp thường được thu hoạch vào mùa nắng. Sau đó phơi lá dưới ánh sáng mặt trời, thường xuyên đảo lá để lá có thể khô đều. Không nên phơi lá quá dày, tránh để lá bị úa vàng, chuyển màu trước khi khô hoàn toàn.
Ngoài ra, nếu không muốn phơi nắng, lá Hiệp diệp có thể được sấy khô ở nhiệt độ 40 – 50 độ C. Sau đó đóng gói, bảo quản, dùng dần.
Bảo quản: Bảo quản vị thuốc Phan tả diệp trong bao bì kín, lưu trữ ở nơi thoáng mát, tránh độ ẩm cao và có nhiều côn trùng.
Theo y học cổ truyền:
Phan tả diệp tả nhiệt, tiêu tích trệ, hỗ trợ thông đại tiện. Thường được sử dụng để điều trị đại tràng táo kết, phân khô cứng kèm theo tiết dịch nhầy, tiêu hóa thức ăn kém gây chướng bụng đầy hơi, khó tiêu.
Cách dùng – Liều lượng
- Lá Phan tả diệp dùng hãm với nước sôi uống như trà. Khi hãm lá, chỉ cần hãm với nước đun sôi trong 5 phút, gạn lấy phần nước. Thực hiện lại như vậy 3 lần, hòa trộn phần nước hãm, dùng uống khi còn ấm.
- Không nên đun sôi trong thời gian lâu. Điều này có thể làm phân hủy các Sennosid, khiến dược tính được hấp thu ngay ở ruột nôn và làm mất khả năng tác dụng lên ruột già và thông tiện.
Lưu Ý:
- Phan tả diệp là vị dược liệu quý thường được sử dụng để nhuận tràng, thông tiện, điều trị táo bón. Tuy nhiên, trước khi sử dụng người bệnh nên trao đổi với thầy thuốc để được hướng dẫn cụ thể.
--------------------------